Đạc Phu - Thiên Thứ Nhì
Đạc Phu
Thiên Thứ Nhì - Nói Về Phong Tục Hương Đảng
Người Làm Công Ăn Lương Thấp Kém Trong Xã Hội Cũ
Công ăn lương
Tiền lệ
Xã hội cũ
Mở Đầu
“Dưới bọn tuần đinh, làng nào cũng có một người làm nô lệ chung cho cả hàng xã, gọi là đạc phu (thằng mõ)”
Đạc phu là một vị trí trong hệ thống chức dịch của làng xã Việt Nam thời xưa, đóng vai trò như người làm công ăn lương thấp kém. Đây là một nghề bị xã hội xem thường, thường do những người khốn khó phải làm để kiếm sống.
Vai Trò Và Chức Năng
Các Nhiệm Vụ Chính
Thông Báo Việc Hội Họp
- Khi nào trong làng có việc gì thì tên đạc phu phải đi mời mọc cả làng ra đình hội họp
- Hoặc có việc gì lý dịch bố cáo cho làng biết thì đạc phu gõ mõ đi rao suốt các ngõ
Truyền Tin Riêng Tư
- Nhà tư gia ai có việc hiếu hỉ hoặc có việc giỗ kỵ muốn mời làng thì cũng sai đạc phu đi mời
Nguồn Sống Và Sinh Kế
Nguồn Thu Nhập
- Đạc phu chỉ trông cậy về những khi giỗ tết của các tư gia
- Và những khi dân làng tế lễ ăn uống
- Đem nghề hầu hạ điếu đóm mà kiếm ăn
Cỗ Tiếp Dư
- Đạc phu thấy nhà ai có việc mà vào thì dẫu nhà nghèo cũng phải để cho nó một cỗ
- Cỗ của nó gọi là cỗ tiếp dư
- Nghĩa là những món thừa thãi mới cho nó
Địa Vị Xã Hội
Vị Trí Trong Xã Hội
Địa Vị Thấp Kém
Đạc phu là một kẻ đê tiện hơn hết các loài người, chỉ những kẻ khốn khó mới phải đi nơi xa khuất chịu làm nghề ấy mà thôi.
Di Sản Tiếng Xấu
Mà ai đã lỡ phải bước ấy thì con cháu về sau, muốn làm nghề gì mặc lòng, cũng không rửa được tiếng xấu.
Nhận Xét Và Bài Học
Phê Bình Về Xã Hội Cũ
Phân Tầng Xã Hội
Đạc phu là biểu hiện rõ ràng của sự phân tầng xã hội trong thời kỳ cũ, nơi mà một số người phải chấp nhận vị trí thấp kém để kiếm sống. Việc này phản ánh sự bất công trong xã hội, khi những người nghèo khổ không có cơ hội thay đổi số phận của mình.
Di Truyền Xã Hội
Điều đáng buồn là tiếng xấu của nghề đạc phu không chỉ ảnh hưởng đến người làm nghề mà còn kéo dài đến con cháu sau này. Điều này cho thấy sự khắt khe và bất công của xã hội cũ, nơi mà xuất thân quyết định số phận của một con người.
Giá Trị Lịch Sử
Bài Học Lịch Sử
Việc ghi chép về đạc phu trong văn hóa làng xã Việt Nam giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cấu trúc xã hội thời xưa, nơi mà sự phân biệt giai cấp và địa vị xã hội rất rõ ràng. Đây là một bài học quan trọng về sự cần thiết của việc xây dựng một xã hội công bằng, nơi mọi người đều có cơ hội phát triển bất kể xuất thân của họ.