Binh Lính - Thiên Thứ Nhì
Binh Lính
Thiên Thứ Nhì - Nói Về Phong Tục Hương Đảng
Nghĩa Vụ Quân Sự Và Trách Nhiệm Của Người Lính Trong Cộng Đồng
Nghĩa vụ quân sự
Trách nhiệm
Bình an
Mở Đầu
“Binh lính mỗi làng phải chịu bao nhiêu, cứ chiếu sổ đinh ra mà chịu, đã có lệ định của nhà nước”
Trong xã hội làng xã Việt Nam, nghĩa vụ quân sự là một phần quan trọng trong việc bảo vệ cộng đồng và duy trì trật tự xã hội. Mỗi làng mạc đều có trách nhiệm cung cấp một số lượng binh lính nhất định cho nhà nước, tùy theo quy định của từng vùng miền.
Quy Định Về Số Lượng Binh Lính
Tỷ Lệ Tuyển Binh Theo Vùng Miền
Trung Kỳ
Mỗi ba tên nội tịch phải ra một tên lính
Nam Kỳ
Mỗi năm tên nội tịch phải ra một tên lính
Bắc Kỳ (Nghệ-Tĩnh, Thanh-Hóa)
Mỗi bảy tên nội tịch phải ra một tên lính
Miền Biên Giới
Hưng, Tuyên, Thái, Lạng, Cao-Bằng: Mỗi mười tên nội tịch phải ra một tên lính
Quy Trình Tuyển Chọn
Khi làng nào thiếu lính hoặc khi nhà nước cần, quy trình tuyển chọn được thực hiện như sau:
Tuyển Chọn
- Lý trưởng phải kén lấy người cường tráng đem ra, gọi là thế lính
- Phải kén lấy con nhà đa đinh, chớ nhà nào độc đinh thì thôi
- Nhà nước xem xét rồi, phân loại vào các loại quân khác nhau
Phân Loại Quân Sự
- Lính khố xanh
- Lính khố đỏ
- Lính thủy, lính bộ, lính cơ, lính lệ
Quyền Lợi Và Bổng Lộc
Chế Độ Đãi Ngộ Cho Binh Lính
Bổng Lộc Từ Nhà Nước
Ngoài lương bổng của nhà nước chi cấp, binh lính còn được làng cấp thêm thu nhập.
Thu Nhập Từ Làng
Mỗi tên lính được ăn ba mẫu ruộng công. Làng nào không có ruộng thì phải cấp tiền công, nhiều ít tùy tục riêng, nhưng không được quá 250 quan tiền kẽm một năm.
Miễn Trừ Nghĩa Vụ
Khi lính đương tại ngũ, được phép miễn trừ hết sưu dịch và lại được miễn trừ cho một người thân nhân.
Thời Gian Phục Vụ Và Quy Định
Thời Hạn Và Điều Kiện Phục Vụ
Thời Hạn Phục Vụ
- Hạn đi lính hoặc sáu năm
- Hoặc mười năm
- Hoặc mười lăm năm
- Tùy lệ định của nhà nước
Điều Kiện Kết Thúc
- Số cấp tiền cấp ruộng của làng, chỉ khi đương tại lính mới được ăn
- Hễ mãn hạn về lính, hoặc chết đi, hoặc đăng thêm khóa cũng không được ăn nữa
- Về làng, có nơi được dự theo hàng quan viên miễn trừ tạp dịch
- Có nơi thì lại hoàn dân đinh
Hội Bản Binh Và Truyền Thống
Truyền Thống Cộng Đồng
Về vùng quê hương, khi trước bao nhiêu lính tân lính cựu một làng, hợp lại làm một hội gọi là hội bản binh:
- Mỗi năm hai kỳ tháng hai tháng tám làm lễ thánh sư, rồi thì ăn uống với nhau
- Hội cắt lần lượt nhau, mỗi kỳ tế phải một người chứa đăng cai
- Chủ ý hội thì chỉ cốt để họp mặt ăn uống cầu vui
- Và để thông sự khánh điếu với nhau mà thôi
- Tục ấy bây giờ dễ bỏ hết
Nhận Xét Và Bài Học
Giá Trị Và Hạn Chế Của Nghĩa Vụ Quân Sự
Việc thế lính trong văn hóa làng xã Việt Nam thể hiện nghĩa vụ và trách nhiệm của mỗi người dân đối với quốc gia. Tuy nhiên, cũng tồn tại nhiều hạn chế như tình trạng thuê mướn người nghèo đi thay, quân sĩ yếu kém, trang bị hư hỏng. Ngày nay, nhờ có nhà nước bảo hộ chỉnh đốn lại ngạch binh và cách luyện tập đã cường tráng hơn nhiều. Nhưng cần nâng cao nhận thức rằng đi lính là một nghĩa vụ rất to của người và là một trách-nhiệm chung của xã hội. Binh lính là người giữ cuộc bình an cho trong nước, và cũng là một phần người làm cho danh giá một nước với hoàn cầu thì chính là người nên trọng.